Chroń swoje dane – w sieci i nie tylko

Chroń swoją prywatność — chroń siebie

Według sporządzonego w 2021 roku raportu „Zagrożenie dla bezpieczeństwa i ochrony danych zdaniem Polaków”* 38,8% badanych nie wie, jakie działania należy podjąć w przypadku wyłudzenia lub kradzieży danych osobowych. 53,8% ankietowanych nie jest z kolei świadomych, jak chronić swoje dane osobowe w przypadku wycieku z kont w serwisach internetowych. Wiedza dotycząca zagrożeń oraz sposobów radzenia sobie z nimi jest niska szczególnie w przypadku starszych grup wiekowych.

Czemu warto zadbać o bezpieczeństwo danych w sieci? Zasada jest prosta: chroń swoją prywatność, aby ochronić swoje pieniądze. Bycie ofiarą wycieku danych lub ataku hakerskiego może skończyć się wyłudzeniem kredytu czy pożyczki. Część osób dowiaduje się o takim długu dopiero w momencie, gdy otrzymują wezwania do zapłaty lub informację o wpisaniu do tzw. rejestru dłużników.

Wielu problemów dałoby się uniknąć, gdyby wszyscy wiedzieli, jak skutecznie chronić dane osobowe w sieci. Tymczasem aż 22% Polaków nie zmienia nigdy hasła do konta bankowego. W przypadku kodów dostępu do serwisów społecznościowych odsetek ten wzrasta do ponad 1/3 obywateli. Co gorsza, podobna liczba respondentów deklarowała używanie jednego hasła w różnych serwisach. W nierozważnych zachowaniach pod tym względem przodowała najmłodsza grupa wiekowa.

Ochrona danych osobowych w sieci

Ochrona danych osobowych w Internecie rozpoczyna się już na etapie dysponowania informacjami. Przed podaniem swoich personaliów w sieci zawsze sprawdzaj, kto będzie miał do nich dostęp. Na każdej poważnej stronie internetowej znajduje się podstrona, objaśniająca zasady przetwarzania twoich danych osobowych oraz przysługujące ci prawa. Szczególnie istotne jest w tym kontekście wskazanie kontaktu do inspektora danych osobowych wyznaczanego przez każdą firmę. W KRUKu twoje dane są bezpieczne, a informacje dotyczące ich przetwarzania klarowne.

Oprócz zostawiania swoich danych wyłącznie na pewnych stronach, istotne jest także stosowanie silnych haseł. Optymalnie, jeśli nie są to frazy czy sformułowania z życia codziennego, nie wspominając nawet o imionach czy nazwiskach. Jako, że w praktyce niemożliwe byłoby zapamiętanie kilku czy kilkunastu haseł złożonych z losowych znaków, specjaliści od cyberbezpieczeństwa dopuszczają stosowanie prostszych zabezpieczeń. Trzeba je jednak zmieniać regularnie, najlepiej co najmniej raz na pół roku. A co składa się na silne hasło? Najlepsze przykłady zawierają:

• Co najmniej 8 znaków.
• Małe i wielkie litery.
• Cyfry umieszczone w środku hasła, a nie wyłącznie na jego końcu.
• Znaki specjalne (@, #, $).
• Brak sekwencji (QWERTY, 1234).

Wiele instytucji finansowych stosuje dziś zabezpieczenia, dzięki którym same dane osobowe nie wystarczą do zaciągnięcia pożyczki w czyimś imieniu. Niestety, nie zadziałają one w przypadku ataku hakerskiego, gdy oprócz wycieku danych, przejęty zostanie również dostęp do urządzeń elektronicznych. Z tego powodu istotne jest używanie programów chroniących komputer. Chodzi tu przede wszystkim o popularne antywirusy, które blokują podejrzane strony i skanują ściągane pliki. Przydatnym dodatkiem są też aplikacje odsiewające spam, który jest jednym z głównych źródeł infekcji komputera.

Prywatność w sieci — uważaj, co udostępniasz w social mediach

Myśląc o zabezpieczeniu się przed zagrożeniami czyhającymi w Internecie, warto zwrócić uwagę także na prywatność w sieci. Większość z nas zdaje sobie sprawę, jak wiele informacji na nasz temat posiadają korporacje stojące za platformami social media czy innymi usługami. Facebook, Instagram czy Google wykorzystują w celach marketingowych nawet najdrobniejsze ślady, jakie pozostawiamy po sobie, jak choćby te w postaci polubień, udostępnień czy wyświetleń.

Mimo, iż złodzieje nie mają dostępu do terabajtów danych przetwarzanych przez algorytmy, do wyłudzeń wystarczą im pojedyncze strzępki informacji. Wiedza na temat prywatnego życia może posłużyć im chociażby do oszustw metodą „na wnuczka”. W przypadku dzielenia się w mediach społecznościowych ważnymi wydarzeniami, wspomnieniami z podróży czy wyznaniami na temat życia rodzinnego, należy ograniczyć grono odbiorców do znajomych lub zaakceptowanych obserwatorów.

Oprócz dostosowania swoich ustawień prywatności, warto zdać się także na zdrowy rozsądek oraz umiar. Chroń swoją prywatność, dwa razy zastanawiając się przed kliknięciem przycisku „udostępnij”. Cenne może być przyjęcie twardych zasad, od których nie przewiduje się odstępstw. Wielu rodziców nigdy nie pokazuje na przykład zdjęć z twarzami swoich dzieci. Dobrą praktyką jest także wyłączanie lokalizacji i nieoznaczanie miejsc, do których regularnie się uczęszcza.

Jak chronić swoje dane osobowe na co dzień?

O ochronę danych osobowych musimy dbać nie tylko w sieci. Popularną metodą wyłudzania wrażliwych informacji jest telefoniczne podszywanie się pod przedstawicieli banków czy instytucji państwowych. Złodzieje uzyskują do nich dostęp również fizycznie: odzyskując je z wyrzuconych dokumentów czy skradzionych nośników elektronicznych.

Jak chronić swoją prywatność oraz dane poufne na co dzień?

Kilka zasad, jak chronić dane osobowe w sieci:

• Nigdy nie podawać danych poufnych (PESEL lub hasło do bankowości) przez telefon.
• Zawsze usuwać trwale dane o szczególnym znaczeniu przed sprzedażą lub pożyczeniem komuś elektronicznych nośników (pendrive, telefon czy komputer).
• Nie pozwalać sprzedawcy czy kelnerowi na oddalanie się z kartą kredytową lub debetową. Najlepiej płacić zbliżeniowo.
• Palić lub niszczyć papierowe dokumenty ze swoimi danymi osobowymi, a nie wyrzucać na śmietnik.
• Nie podpisywać wszystkich zgód marketingowych, ale tylko te wymagane do świadczenia danej usługi.
• Nie dawać w zastaw dowodu osobistego, prawa jazdy czy paszportu.

Nie każda prośba o podanie danych przez telefon lub zostawienie dowodu osobistego musi być próbą wyłudzenia. Zdarza się, że tego typu sytuacje wynikają z niewiedzy urzędników, sprzedawców czy pracowników obsługi klienta. Jeżeli jednak nabierzemy podejrzeń, bezzwłocznie należy zgłosić sprawę na policję.

* Wspólne badanie Krajowego Rejestru Długów i serwisu ChronPESEL.pl

---

Powrót do bloga