Dostałeś spadek z długiem? Sprawdź, co możesz zrobić
O tym, kto dziedziczy długi i majątek decyduje testament spadkodawcy, a jeśli nie został on sporządzony – przepisy ustawy. Niezależnie, o której opcji mowa, w ciągu 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy lub dowiedzenia się o spadku, spadkobierca może zająć stanowisko w sprawie swojego dziedziczenia. Składając stosowne oświadczenie może spadek: przyjąć w całości, nabyć z dobrodziejstwem inwentarza, albo w całości odrzucić.Najbardziej ryzykowne jest przyjęcie spadku w całości, bowiem w takiej sytuacji spadkobierca odpowiada za ewentualne zobowiązania spadkodawcy całym swoim majątkiem. Gdy okaże się, że ich wielkość przekracza wartość odziedziczonego majątku, będzie musiał spłacić je częściowo ze środków własnych – chyba, że nastąpi przedawnienie długów spadkowych i zgodnie z prawem będzie mógł odmówić spełnienia roszczenia.
Jeśli spadkobierca wie, że odziedziczył przede wszystkim długi, powinien przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucić go w całości. Na jedno z tych rozwiązań powinien zdecydować się także wówczas, gdy nie ma pełnej wiedzy na temat sytuacji finansowej zmarłego i obawia się istnienia ukrytego zadłużenia. Niezależnie, jaką opcję wybierze, skutecznie uniknie odpowiedzialności za długi spadkodawcy.
Odpowiedzialność za długi spadkowe
Warto zaznaczyć, że przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, w przeciwieństwie do odrzucenia spadku w całości, kończy postępowanie spadkowe. Swoją drogą, jest też najbardziej opłacalny z punktu widzenia spadkobiercy: w najgorszym wypadku „nie dołoży do interesu”, a jeśli majątek będzie większy niż długi, osiągnie korzyść finansową.Odrzucenie spadku w całości powoduje, że spadkobierca nie dziedziczy po zmarłym ani majątku, ani jego ewentualnych zobowiązań. W ten sposób wprawdzie uniknie przejęcia długów, ale jednocześnie spowoduje, że wierzyciele spadkodawcy będą mogli dochodzić swoich roszczeń od dalszych spadkobierców. Jeśli spadku z długiem zrzeknie się na przykład spadkobierca będący dzieckiem spadkodawcy, to zgodnie z prawem dziedziczyć może jego potomek lub dalszy krewny. Dopiero przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza definitywnie zakończy postępowanie spadkowe.
Warto wiedzieć, że w skład długów spadkowych, oprócz tych zaciągniętych przez spadkodawcę przed śmiercią, wchodzą również zobowiązania powstałe wskutek śmierci oraz koszty związane z zarządem masą spadku. Spadkobiercy mogą zostać obciążeni kosztami pogrzebu, spełnienia zapisów i poleceń spadkodawcy, czy też postępowania sądowego (opłata za badanie testamentu czy sporządzenie przez komornika spisu inwentarza).
Przedawnienie kredytu po zmarłym
Największym problemem okazują się zwykle długi wobec banków i firm pożyczkowych. Biorą się one przede wszystkim stąd, że potencjalni spadkobiercy nie mogą zweryfikować faktycznego zadłużenia zmarłego. Banki obowiązuje tajemnica bankowa, a przepisy prawa wskazują tylko pojedyncze sytuacje, w których można pozyskać tego typu informacje. W praktyce, rodzaj i kwotę pozostawionych zobowiązań spadkobierca może poznać dopiero wtedy, gdy przedstawi w banku prawomocne dokumenty stwierdzające nabycie spadku.Odziedziczone kredyty często opiewają na stosunkowo nieduże kwoty rzędu kilkuset czy kilku tysięcy złotych, ale zdarza się, że spadkodawca pozostawia po sobie wielotysięczne zobowiązanie. Spadkobierca, który przejmie takie zadłużenie, musi liczyć się z tym, że prędzej czy później zgłosi się do niego wierzyciel z żądaniem zapłaty. Jeśli jednak bank będzie zwlekać z tym zbyt długo, może nastąpić przedawnienie kredytu po zmarłym.
Należy pamiętać, że bank, wykonując czynności mające na celu wyegzekwowanie należności, może przerwać bieg przedawnienia długu spadkowego. Będzie tak na przykład wówczas, gdy złoży pozew sądowy o zapłatę lub wniosek o wszczęcie egzekucji komorniczej. Taki skutek wywoła również przyznanie się do długu przez spadkobiercę (np. poprzez wystosowanie prośby o przesunięcie terminu spłaty).
Przedawnienie roszczeń wobec spadkobierców
Przedawnienie długów spadkowych bankowych następuje po 3 latach, ale jeśli sprawa trafi do sądu i roszczenie zostanie potwierdzone wyrokiem, termin ten zostanie wydłużony o kolejne 6 lat. Swoją drogą, ten dłuższy, 6-letni termin dotyczy każdego sądowego nakazu zapłaty, niezależnie jakiego rodzaju należności dotyczyło postępowanie.Trzeba pamiętać, że wraz ze śmiercią spadkodawcy na spadkobierców przechodzą wszelkie jego prawa i obowiązki majątkowe. Mogą być to nie tylko zobowiązania bankowe, ale również wobec osób prywatnych, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych czy spółdzielni mieszkaniowej. Co ważne, termin przedawnienia roszczeń wobec spadkobierców może być różny i zależy od rodzaju należności.
Warto wspomnieć, że o ile przedawnienie spadku nie jest możliwe (prawo do niego nie wiąże się bowiem z wykonaniem żadnej czynności prawnej), o tyle sam spadkobierca po pewnym czasie może utracić pewne uprawnienia. Najważniejszym z nich jest wspomniana możliwość podjęcia decyzji w sprawie przyjęcia lub odrzucenia spadku, która przysługuje mu przez okres 6 miesięcy. Poza tym, jeśli jest on uprawniony do zachowku, to na zgłoszenie swoich roszczeń ma 5 lat, licząc od dnia ogłoszenia testamentu lub otwarcia spadku.
Powrót do bloga